Thursday 1 December 2011

Q


qua:  adv. ba leHaaz e kirdaar/jaesey/jaesa keh

quack:  v.i. qaa'eñ qaa'eñ karna

quack:          n.      anaaRi/dhoka baaz/ataa'i/niim Hakiim

quackery: n. âiyaari/daGHa baazi/Diiñg/dhoka dahi/
   SHeyKHi KHori

quadrangle: n. chahaar goSHah/chau kor/murabba^/mustatiil

quadrant: n. raba^ daa'erah/daa'erey ka chau thaa'i

quadrantal: a. murabba^/chau paehla

quadrate: n. chau kor/murabba^/mustatiil

quadratic: a. chau kor/murabba^ numa

quadric: a. duusrey darjey ka

quadrifarious: a. chau guna

quadrifoliate: a. chau patti

quadriform: a. chau rañg

quadrilateral: a. chau tarfah

quadrille: n. chaukRi naach/chau patya

quadrilocular: a. chau KHaanah

quadrivial: a. chahaar raah/chau raaha/chauk

quadroon: n. choGHla/maKHluut un nasl

quadruped: n. chau paaya jaan war

quadruple:      a.      chahaar taeh/chau guna/chau parat

quadruplicate: a. chaar guna

quaere:  imp.v. dar yaaft karna/puuchhna

quaff:  v.t. baRey baRey ghuuñT ley kar piina/
   chaRhaana/piina

quag:  n. dal dal/narm

quaggy:  a. dal dali/kiichaR/thal thal

quagmire: n. dal dal

quail:  n. baTeyr(?)/salwa

quail:  v.i. ghaTna/himmat haarna/murjhaana/
   paZh murdah hona

quaint:  a. GHaer ma^muuli/KHuSH kun/man mauji/
   SHeyKH chilli

quaintness: n. lataafat/GHaraabat/nazaakat/nudrat/ûjb

quake:  v.i. hilaana/hilna/kaañpna/larazna/ 
   thar tharaana

quake:  n. kap kapaahaT/thar tharaahaT/zal zalah

Quakers: n. KHaa'efiin

qualification: n. me^yaar e aehliyat/qaed/sanad/
   SHart e qaabliyat

qualified:      a.      aehl/faariGH ul taeHsiil/laa'eq/
   sanad yaaftah

qualify: v.t. SHaraa'et par puura utarna/maeHduud karna

qualitative: a. kaefi/maahiyati/nau^i/nau^iyati

quality:        n. ezaafi wasf/fauqiyat/kaefiyat/kamaal/
   KHaslat/kirdaar/me^yaar/nau^/siirat/
   sifat/wasf

quality control: n. me^yaar e qaraari/zabt e me^yaar

qualm:  n. bañdiSH/daGH daGHa/dhaRka/khaTka/maaliSH/
   matli/zamiir ki aawaaz/zamiir ki chubhan/
   zamiir ki KHaliSH

quandary: n. Haerat/gu magu ka âalam/mo^amma/pareySHaani/
   SHaSH o pañj/tazabzub

quant:  n. laggi/Tiika balli

quantify: v.t. naapna/ta^iyyun karna

quantity: n. Had/jasaamat/meqdaar/naap/paemaanah/
   qadr/wus^at

quantum: n. Hissah/meqdaar/qadriyah

quantum: n. zarrah

quarantine: n. chaaliis din/jabri Heraast/qaed e tibbi/
   qarañtiinah
 
quarrel:        v.i.    jhagaRna/laRaa'i karna/laRna/ulajhna

quarrel:        n.      an ban(f.)/eKHtelaaf/fasaad(m.)/faziiHat(f.)/
   Hujjat(f.)/jhagRa(m.)/jhameyla/khaT paT(f.)/
   laRaa'i(f.)/naa ittefaaqi(f.)/nazaa^/
   phuuT(f.)/pur KHaaSH(m.)/qaziyah(m.)/
   takraar(f.)/tu tu maeñ maeñ(f.)/udham(f.)
                
quarrelling: n. futuur(m.)/ragRa(m.)               

quarrelsome: a. fasaadi/jhag Raalu/laRaaka/SHorah puSHt/
   tuñd mizaaj

quarrelsomely: adv. jhagRaalu pan sey

quarry:  n. saed/SHikaar

quarry:  n. kaan/khudaan

quarrier/quarryman: n. kaan kun

quart:  n. paemaanah/pauwa/zarf

quarter: a. chauth/pauwa

quarter: v.t. chau paarah karna/chau rañg karna

quarter:        n. chahaarum/chau thaa'i/chautha Hissah/
   moHallah/paa'o/ruba^

quarterly: n. saeh maahi

quartermaster: n. miir e saamaan

quarters: n. mustaqar(m.)

quarterstaff: n. DañDa/laaThi/laTh/soñTi

quartette: n. chahaar aahañg/chau raaga/chauthaa'i

quartz:  n. gaar/almaas e kohi/sañg e muraad

quash:  v.t. bey asar karna/daba deyna/KHaarij karna/
   KHatm karna/kuchal deyna/mansuuKH karna/
   maqluub karna/mustarad karna

quasi:  a. az qism/ba zaahir/niim/ya^ni/yaksaañ

quat:  n. muhaasah/phuñsi

quatrain: n. do baeti(f.)/rubaa^i(f.)

quatrefoil: n. chau patya(m.)
  
quaver:  v.i. kaañpna/larazna/laehraana/thar tharaana

quaver:  n. gaTkari aawaaz ki eyk laeher/lahak

quay:  n. bañdar/ghaaT/godi/puSHtah

que:  a. jo/jo kuchh/kaun

quean:  n. bad tamiiz/faaHeSHah/haR dañgi/
   phuuhaR laRki/tawaa'ef/uchhaal chhañga

queasiness: n. bad hazmi/ghabraahaT/maaliSH/matli

queasy:  a. dard e SHikam meyñ mubtila/qae'y aawar/
   waehmi/waswaasi

queen:  n. baad SHaah beygam/Hasiinah/malkah/
   raani/sultaanah

queer:  a. âjiib/anokha/bey Dhañga/biimaar/
   GHaer maaluuf/KHabti

queer:  n. ham jiñs parast/khoTa sikkah/lauñDa/luuti

queerness: n. GHaraabat

quell:  v.t. dabaana/kuchal deyna/miTaana/taskiin deyna/
   zaa'el karna

queller: n. dabaaney waala/KHaatimah karney waala

quench:         v.t.    bujhaana/dabaana/dhiima karna/ghaTaana/
   gul karna/atfa karna/pyaas ko rafa^ karna/
   zor kam karna

quench:  v.i. baahar nikal jaana/bujh jaana/
   joSH kam ho jaana

quencher: n. maSHruub/pyaas bujhaaney waali chiiz

querimony: n. SHikaayat

querist: n. puuchhney waala/sawaal kunañdah

quern:  n. hath chakki

querulous: a. âadatan SHikaayeti/bad mizaaj/jhagRaalu/
   chiR chiRa

querulously: adv. bad mizaaji sey

querulousness: a. bad mizaaji/jhagRaalu pan/chiR chiRa pan

query:  n. istefhaam/istefsaar/sawaal

quest:          n.      dar yaaft/justju/khoj/sawaal/taftiiSH/
   talaaSH/talab/Toh

quester: n. juuya/mutalaaSHi

question:       v.t. istefsaar karna/puuchhna/sawaal karna/
   Tokna

question:       n.      baat(f.)/istefsaar(m.)/mas'alah(m.)/sawaal(m.)

question mark: n. sawaaliyah niSHaan

questionable: a. GHaer yaqiini/KHelaaf e taehziib/nazaa^i/
   qaabil e e^teraaz/muSHtabah

questionary: n. fehrist e istefsaar/sawaal naamah

questioner: n. saa'el

questionless: a. musallamah baat/naa qaabil e iñkaar/yaqiini

questionnaire: n. istefsaar naamah/sawaal naamah

questor: n. baKHSHi/KHazaan chi/muniim

queue:  n. choTi/qataar/meyñDhi/silsilah

queuing: n. qataar bañdi

quibble: n. boli/fiqrah baazi/Hiilah/inHeraaf/jugat

quibbler: n. fiqrah baaz/Hiilah ju/jugat baaz

quick:          a. âajil/bey sabra/chust/fauri/jaldi/
   musta^ad/paT/phurtiila/teyz/sarii^/
   siimaab waSH/zaki ul Hiss/zehiin

quick lime: n. chuuna/kali

quickly: a/adv. ûjlat sey/fauran/jald/jaldi/jaldi sey/SHitaab

quickness:      a.      Haazir dimaaGHi/jaldi/phurti/teyzi/
   teyz faehmi/sur^at/tarraarah/ûjlat

quicken: v.t. jilaana/teyz dauRaana/uksaana/ziñdah karna

quickest: a. teyz tariin

quickness: n. sar^at/teyzi

quicksand: n. daldal/reyg e rawaañ

quicksilver: n. paarah/siim aab

quick-tempered: a. jhalla/tunuk mizaaj

quick-witted: a. chust/Haazir jawaab/tabbaa^/zehiin

quick-wittedly: adv. Haazir jawaabi sey

quick-wittedness: n. Haazir jawaabi/teyz faehmi/zakaawat/
   zehaanat

quid:  n. asl/

quid:  n. eyk pounD

quid:  n. niswaar/tambaaku ya kisi aur chiiz ka TukRa
   jo muñh meyñ rakhi jaa'ey

quidam:  n. ko'i

quiddity: n. asliyat/baariik biini/jauhar

quid pro quo: n. adal badal/mo^aawezah

quidnunc: n. KHabar giira/Toh lagaaney waala

quiesce: v.i. KHaamoSH ho jaana/saakin hona

quiescence: n. itmenaan/sukuun/sukuut

quiescent: a. GHaer mutaHarrik/jaamid/mutma'in/
   pur sukuun/saakin/saakit

quiescently: adv. itmenaan sey/KHaamoSHi sey

quiet:  a. amn pasañd/chup/chupka/GHaer mutaHarrik/
   gum sum/KHaa moSH/pur sukuun/saakit/
   sunsaan/tanha

quiet:  v.t. chup karna/chup karaana

quiet:  v.i. chup hona/chup karna

quiet:  n. aaraam/amn/KHaamoSHi/raaHat/sukuun/
   tamaaniyat

quieten: v.t. chup karna/chup karaana

quieten: v.i. chup hona/chup karna 

quietly: adv. baGHaer SHor o GHul/chupkey sey/
   dam saadhey/KHaa moSHi sey/raaz daari sey

quietness: n. chup/KHaa moSHi/sañnaaTa/sukuun/sukuut

quietude: n. aaraam ki Haalat/isteraaHat/qaraar/sukuun

quietus: n. aaKHiri Hesaab kitaab/aaKHiri faeslah/
   eyk aaKHiri zarb/chhuT kaara/niisti/wafaat

quiff:  n. maathey par laTki baaloñ ki eyk laT

quill:  n. DañDi/nalki/na'ey/par/phirki

quillet: n. istedlaal ki baariiki

quillman: n. muHarrir/muñSHi

quilt:  n. dulaa'i/kambal/leHaaf/toSHak/razaa'i
                     
quilting: n. leHaaf banaaney ka kaam/toSHak

quinary: n. muKHammas/pañjah/pañjRi

quince:  n. bahi/khaTTa/safar jal

quinsy:  a. piip bhara

quintessence: n. ârq/jauhar/KHulaasah/lubb e lubaab/
   nichoR/ras/sat

quintessential: a. aakaaSHi/bar guziidah/chiidah/falaki/
   jauhar rasaan/muñtaKHib

quintuple: a. paañch guna

quip:  n. aawaazah/latiifah/phabti/ta^nah/
   tañziyah fiqrah/zabaani choT
   
quip:  v.i. awwzah kasna/phabti kasna

quire:  n. kaaGHaz ka dastah

quirk:  n. choT/jagat/jhaTka/phabti/ta^n/tañz

quirk:  v.i. yak bah yak muRna

quirky:  a. chaalaak/fiqrah baaz/phabti baaz/suKHan saaz

quirt:  n. chaabuk

quit:  v.t. ada karna/bari karna/chukaana/
   dast bar daar hona/tark karna

quit:  v.i. chhoRna/ruKHsat hona

quit:  a. bari/faariGH

quite:          adv.    bilkul/kaamilan/kulliyah tan/KHaasah/
   sara sar/tamaaman/yaqiinan

quite a few:            bahot sey/kaafi

quitrent: n. badal KHidmat/pagRi

quittance: n. chhuT kaara/har jaanah/jaza/mo^aawezah/
   nejaat

quits:  a. bara bar/mo^amala saaf

quitter: n. chhoR deyney waala/jaldi haar maañney waala

quiver:  n. tar kaSH/tiir daan

quiver:  v.i. hilna/kaañpna/larazna/laehraana/phaRakna/
   thar tharaana

quiver:  n. kap kapaahaT/kapkapi/larzah/larzish/
   thar tharaahaT

quivering: n. Dag mag

quixotic: a. KHayaal parast 

quiz:  n. makkar/SHaraarat/zabaani imteHaan

quizzical: a. anokha/mazaaHiyah/niraala

quod:  n. qaed KHaanah/ziñdaañ

quodlibet: n. nuktah e âala

quoin:  n. DaaT/goSHah/kaliidi patthar/kuñj

quondam: a. saabiq

quop:  n. dhaRakna

quorum:  n. Hadd e nisaab

quota:  n. Hadd e rasdi/Hissah/nasiib

quotable: n. Hawaalah paziir/qaabil e iqtebaas

quotation: n. Hawaalah(m.)/iqtebaas(m.)/qaul(m.)

quote:  v.t. Hawaalah deyna/niSHaan dahi karna 

quote:  n. iSHaarah/iqtebaas

quotidian: a. âam/paa maal/muSHtarak/rozaanah

quotient: n. KHaarij ul qismat

No comments:

Post a Comment

ഉറുദു ഗുൽസാറിന് ജ്ഞാന പീഠപുരസ്കാരം !!

ഡോ . കമറുന്നീസ.കെ ഉർദു വകുപ്പ് മേധാവി, ശ്രീശങ്കരാചാര്യ സംസ്കൃത സർവ്വകലാശാല - കാലടി ഉർദു കവിതയ്ക്ക് പുതിയ മാനം നൽകിയ ഇന്ത്യയിലെ ...