Thursday 1 December 2011

R


rabbit:  n. KHar goSH

rabbit:  v.t. KHar goSH pakaRna

rabbitry: n. KHar goSH baaRa

rabble:  n. añboh/bey qaabu Hujuum/jam ghaT

rabid:  a. junuuni/kaTTar
    
race:           n. dapaT(f.)/dauR(f.)/haDDi(f.)/nasl(f.)/
   paani(f.)/qaum(f.)/qaumiyat(f.)
   
racial:  a. nasli  

racist:  n. nasl parast/nasli imtiyaaz ka Haami

raceme:  n. KHoSHah(m.)/guldastah(m.)

rack:  n. SHikañjah

racket:  n. dhakkam paeyl/fuGHaañ/ghapley ka paesa/
   hullaR/SHaGHab/SHor
   
racketeer: n. dada giir

raconteur: n. chutkley sunaaney waala

radial:  a. kirni/SHo^aa'i

radian:  n. nisf qatr ka

radiance: n. bahaa/ziya

radiant: a. chamakta/naiyyar

radiate: v.i. chamakna/roSHan hona

radical: a. asli/bunyaadi/zaati

radically: adv. aslan/qat^an

radish(white): n. muuli

radix:  n. bina/maaKHaz

raff:  n. albeyla/baañka

raffle:  n. kuuRa karkaT

rafter:  n. kaRi/laTTha

rag:  n. chiithRa(m.)/gudRi(f.)/latta(m.)/paarchah(m.)

ragamuffin: n. bad naam

rage:           n. buKHaar/garmi/GHaez/GHazab/GHussah/
   Haraarah/jazbah/junuun/KHabt/KHaSHm/
   maqbuuliyat/taab/taeSH/ubaal

rags:  n. lattey

ragtag:  a. GHaer munazzam/ulTa pulTa

raid:  v.t. chhaapah maarna/dhaawa karna/Hamlah karna

raid:  n. chhaapah(m.)/dhaawa(m.)

raider:  n. chhaapah maar

rail:  v.t. gaaRi sey bheyjna/paTri lagaana

rail:  v.i. saKHt bura bhala kaehna/tauhiin karna

rail:  n. paTri

raillery: n. hazal/latiifah/mazaaH/phakkaR

railing: n. jañgla

raiment: n. kapRey/lebaas

rain:  v.i. baariSH hona/paani barsna

rain:           n.      baar/baariSH/barsaat/meyñh/paani

rainbow: n. dhanak/qaus e qazaH

raincoat: n. bar saati(f.)

rainy:  a. baaraani/baariSH sey giila

rainy season:   n.      barsaat/meyñh

raise:          v.t. bulañd karna/paalna/uThaana

raise:          n. tañKHawaah meyñ izaafah

raised:  a. murtafa^

raisin:  n. kiSHmiSH

rake:  n. albeyla/âiyaaSH/îSHq baaz/rañgiila/
   riñd(m.)

rakish:         n.      albeyla/âiyaaSH/baañka/luchcha/riñd

ram:  n. bheyRa(m.)

ramble:  v.i. bey KHud hona/ghuumna/phirna

ramble:  n. chahel qadmi

rambling: n. bey KHudi

ramified: a. SHaaKH dar SHaaKH

rampant:        a. bey lagaam/mast

rampart: n. fasiil/SHaehr panaah

ramschackle: a. chhakRa/TuuTa phuuTa

ranch:  n. jaanwaroñ kaa baaRa

rancour:        n.      GHubaar/kiinah/kapaT/pur KHaaSH

rancorous: a. kiinah par war

rand:  n. HaaSHiyah/kinaarah/paTTi

random:  a. bey silsilah/bey tuk

range:  v.t. qataar baañdhna

range:  n. palla/pahoñch/silsilah/qataar/zad

(firing)range: n. chaañd maari

rank:           n. darjah(m.)/Haesiyat(f.)/jaah(m.)/martabah(m.)/
   maqaam(m.)/ôhdah(m.)/pagRi(f.)/tabqah(m.)/saf(f.)

ransom:         n.      DañD/fida/fidyah

rant:  v.i. bura bhala kaehna/gap haañkna/
   SHor GHulGHulah machaana

rant:  v.t. laraaRna

rant:  n. gap/lataaR

rap:  n. khaT

rapacious:      a.      ziyaan

rape:  v.t. aabru reyzi karna

rape:  n. aabru reyzi

rapeseed: n. sarsoñ

rapid:          a.      jald/jaldi/sarii^/teyz/teyz gaam/teyz raftaar

rapidity: n. san sey/sur^at/teyzi/teyz raftaari

rapids:  n. teyz dhaara(m.)
    
rapine:         n.      GHaarat gari/luuT/luuT maar/taa raaji

rapport: n. ham dardi/riSHtah/ta^alluq

rapprochement: n. masaleHat/mufaahimat

rapt:  a. aGHwah/saktah

raptor:  n. GHaarat gar/luuT maar karney waala

rapture:        n. Haal(m.)/laher(f.)/suruur(m.)/
   waaraftahgi(f.)/wajd(m.)/wijdaan(m.)

rare:           a.      âjab/âjiib/îd ka chaañd/kam/naadir/
   naa yaab/niraali/SHaaz/ûñqa

rarely:         adv. kabhi kabhaar/kam/KHaal KHaal

rareness: a. nudrat

rascal:  n. Haraam zaadah(m.)/paaji(m.)/SHariir(m.)

rascality: n. paaji pan(m.)

rash:           a.      âaqibat naa añdeySH/bey taraH/jald baaz

rash:  n. joSH daanah/pitti(f.)

rashly:  adv. bey taHaaSHa

rasp:  v.t. reytna

rasp:  n. rañdah

raspy:  a. KHaraaSH daar/khurdura

ratchet: n. charKH zaamin daar

rate:  v.t. bura bhala kaehna/DaañTna/jiRakna/lataaRna

rate:           n. bhaa'o(m.)/Hesaab(m.)/paRta(m.)/SHaraH(f.)

rather:         adv.    balkeh/KHaasah/qadrey

ratification: n. qubuul(m.)/tasdiiq(f.)

ratify:  v.t. baat pakki karna/qubuul karna

ratified: a. maana nu'a/qubuul SHudah

rating:  n. darjah bañdi/nirKH/nirKH baazi

ratio:          n. nisbat(f.)

ration:  n. KHoraak(f.)/raatib(m.)

rattan:  n. beyd(f.)

rattle:  n. jhun jhuna(m.)

raunch:  v.t. chhiiñna/jhapaT leyna/nochna

raunchy: a. bey Dhañga/foHSH/naa zeyba/phuuhaR

ravage:  v.t. GHaarat karna

raven:  n. pahaaRi kauwwa(m.)

ravenous: a. bey Had bhuuka/Hariis/luTeyra/nadiidah/

ravin:  n. luuT maar/SHikaar

ravine:  n. KHuSHk naalah/KHor/Tañg darrah

raving:  n. hizyaan(m.)/waahi tabaahi(m.)

ravish:  v.t. aabru reyzi karna/aGHwah karna/rijhaana

raze:  v.t. Dhaana/mismaar karna/paTra kar deyna

razed:  a. mismaar

razzia:  n. chhaapa(m.)

razzle-dazzle: n. uchhal kuud

raw:            a. an ghaR/kachcha/KHaam/nau/naya

rawness: n. kachcha pan/KHaami

reach:  v.t. lagaana/pahoñchaana/pasaarna

reach:  v.i. lagna/pahoñchna/pasarna
 
reach:          n. daKHl/haath/pahoñch/rusuuKH(m.)

reaching: a. faa'ez

react:  n. asar karna/radd e âmal karna

reaction: n. radd e âmal/raj^at

reactionary: a. raj^at pasañd

read:           v.t. mutaale^ah karna/paRhna

reader:  n. paRhney waala/qaare^

readers: n. qaare^iin

readily: adv. fauran/fil badiih/jhaT paT/teyzi sey

readiness:      n. aamaadgi(f.)/musta^idi(f.)/tahaiyah(m.)/
   taiyaari(f.)

reading:        n. KHoaañdgi/mutaale^ah/paRhaa'i

ready:          a. aamaadah/chaaq/Haazir/khaRa/laes/maujuud/
   musta^id/pakka/taiyaar

readymade: a. paka pakaaya

real:           a.      âen/asl/asli/pakka/sach/waaqe^i/zaati

realisable: a. waajib ul wusuul

realisation:    n. eHsaas/Husuul(m.)

realise: v.t. eHsaas karna/naSHah haran hona/wusuul karna

realised:       a.      maeHsuus/Haasil

realist: n. Haqqiqat pasañd

realistic: a. Haqiiqat pasañdaanah

realistically: adv. Haqiiqat pasañdaanah añdaaz sey

reality:        n.      baa^is(m.)/Haqiiqat/sach

really:         n.      bey SHak/Haqiiqatan/KHuub/sach much

really:         adv.    waaqe^i

realm:          n.      mulk/mumlikat/raaj/saltanat/wilaayat

ream:  n. raddah

ream:  n. jhaag/pheyn

ream:  v.i. jhaag uThna

ream:  v.t. jhaag nikaalna/pheyn banaana

reaming: a. jhaag daar

reanimate: v.t. do baarah jaan Daalna

reanimate: v.i. panapna

reap:  v.t. kaaTna/kaTaa'i karna

reaping: n. kaTaa'i

reappraisal: n. nazr e saani/naya añdaazah

rear:  n. âqab/piichha/pichaaRi

rear:  v.t. paalna/paalna posna/par daaKHt karna/
   par wariSH karna

rearing:        n. par daaKHt(f.)/par wariSH

rearguard: n. sipaah e âqab

reason:         n.      âql/bahaana(m.)/baa^is(m.)/daliil/
   muujib/sabab/waastah/wajah

reason with: v.t. samjhaana

(without)reason:a. bey sabab

reasonable: n. mudallil/munaasib/waajibi

reasonableness: n. ma^quuliyat(f.)/waajibiyat(f.)

reassure: v.t. baat pakki karna/tasdiiq karna/yaqiin dilaana

reassurance: n. yaqiin dehaani

rebate:  v.t. ghaTaana/kam karna

rebel:  n. baaGHi/sar taab

rebellious: a. âaq/baaGHi/fasaadi/sar kaSH/sar taab

rebellion:      n.      baGHaawat/fasaad/sar kaSHi/sar taabi

rebound: v.t. guuñjna/plaTna

rebuff:  n. jhiRki

rebuff:  v.t. jhiRkna

rebuke:  v.t. bura bhala kaehna/DapaTna/dhutkaarna
   jhiRakna
 
rebuke:         n.      chaSHm numaa'i/DaañT/DapaT/êtaab/
   goSH maali/jhiRki/malaamat

rebus:  n. taswiiri mo^ammah
   
rebut:  v.t. mustarad karna/piichhey Dhakeylna/rad karna

rebuttal: n. iñkaar

recalcitrate: v.t. Thukraana

recall:  v.t. waapas leyna/yaad karna

recant:  v.t. alfaaz waapas leyna

recantion: n. iñHeraaf

recapitulate: a. dohraana/KHulaasah banaana

recaption: n. iñteqaami kaar rawaa'i

recede:  v.i. palaTna/pas paa hona/piichhey haTna/
   piichhey muRna

receipt:        n.      rasiid/wusuuli

receive: v.t. daaKHil karna/Haasil karna/maañna/paana/
   wusuul karna

received:       a.      mowsuul/wusuul

receiving: a. paziir

recent:  a. Haadis/Haaliyah/jadiid/naya/taazah tar

recently:       adv.  aaj kal/abhi abhi/Haal hi meyñ/
   taazah taazah

receptacle: n. KHaanah(m.)

reception:      n. isteqbaal/paziiraa'i

receptive: a. qaabil

recess:  n. goSHah/KHalwat

recession: n. irtedaad/kasal baazaari

recipe:  n. nusKHah(m.)/tarkiib(f.)

recipient: n. wusuul karney waala/yaabiñdah

reciprocal: a. baa hami/mu^aawiz/mutaabaadil

reciprocate: v.t. jawaab deyna

reciprocity: n. muqaabilah

recision: n. mañsuuKHi/qata^/taraaSH

recital:        n. qir'at(f.)/talaawat(f.)/zikr(m.)

recitation: n. wird(m.)

recitative: n. muqaabilah guluukaari

recite:  v.t. bayaan karna/qir'at karna

reck:  v.t. KHayaal karna/tawjjoh deyna

reckless: a. âaqibat naa añdeySH/bey dhaRak/
   bey parwaah/laa ubaali/man chala

recklessness: n. laa ubaali pan

recklessly: adv. bey taHaaSHa

reckon:  v.t. añdaazah lagaana/giñna/Hesaab lagaana

reckoning:      n. Hesaab

recline: v.i. baeThna/jhukna/takiyah lagaana

recluse: n. baeraagi/sañniyaasi/taarik ud duniya/tiyaagi

reclusive: a. tanhaa'i pasañd

recognise: v.t. paana/paeh chaañna/qubuul karna/
   SHinaaKHt karna

recognised: a. manaa hu'a

recognition:    n. paehchaan/qubuul/SHinaaKHt

recoil:  v.t. palaTna/piichchey haTna

recollect: v.t. bula leyna/yaad karna

recollection: n. yaad/yaad aawari

recommend: v.t. SHafaa^t karna/sifaariSH karna/tajwiiz karna

recommendation: a. SHafaa^at(f.)/sifaariSH(f.)/tajwiiz

recompense:     n. jaza/paa daaSH/sawaab/talaafi

reconcile: v.t. milaap karwaana/raazi karna

reconciliation: n. aaSHti(f.)/safaa'i(f.)

reconciliatory: n. dostaanah/mufaahimaanah

recondite: a. âmiiq/chhupa/gaehra/maKHfi/poSHiidah

recondite: a. chhupa/gaehra/GHaa'eb/GHaer waazeh/
   sar bastah/nehaañ

reconstitute: v.t. do baarah banaana/phir sey banaana/
   ta^miir nau karna
   
reconstruct: a. do baarah banaana   

record:         v.t. darj karna/maeHfuuz karna/niSHaan dahi karna/
   qalam bañd kar leyna/sada bañdi karna

record:         v.i. gaana

record:  n. misl

record:  n. daftar/iñdiraaj/nawiSHtah

record keeper: n. naazir

recorded:       a.      darj SHudah/naqli

recording: n. sada bañdi

recount: v.t. bayaan karna

recover: v.i. aaraam aana/khaRa hona/panapna

recoverable: a. waajib ul wusuul

recovered:      n.      bar aamad

recovery:       n.      fursat/iñdimaal/SHifa

recreation:     n.      faraH/saer/tafriiH

recrimination: n. tohmat e mutaqaabil(f.)

recruit: n. naya bharti/rañgruuT

recruit: v.t. bharti karna

rectangle: n. musta tiil

rectangular: a. chau ras/mustatiili

rectification: n. sañwaar

rectify: v.t. chaarah gari karna/durust karna/faryaad suñna/
   ham aahañg karna/mowaafiq banaana/
   sañwaarna

rectitude:      n.      âdl/isteqaamat/raast baazi

recuperate: v.t/i. aaraam aana

recur:  v.i. baar baar hona/dobaara hona/waapas aana

recurrence: n. taqliid

recurrent: a. baar baar honey waali

recurve: v.t/i. piichhey muRna

recuse:  v.t. e^teraaz karna/Thukraana

red:            a.      laal/surKH

Red Sea: n. baHiirah e aHmar

Red-Sorrel: n. paTwa

red tape: n. KHaanah puri

redact:  v.t. idaarat karna

redden:  n. laal banaana/surKH karna

redden:  v.i. laal hona/surKH hona

redeem:  v.t. baKHSHwaa leyna/chhuRa leyna/waapas KHariidna/
   wapaas ley leyna

redemption:     n.      fida/KHalaasi

redness: n. laali/surKHi

redolent: a. KHuSH bu daar

redouble: v.t/i. duugna karna/ezaafah karna

redoubtable: a. âziim/bahaadur/SHujaa^

redress: v.t. chaarah gari karna/daad deyna/
   dohaa'i maañgna/faryaad suñna

redress:        n.      chaarah/dohaa'i/faryaad rasi

reduce:  v.t. chhoTa kar deyna/ghaTaana/kam karna

reduce:  v.i. simaTna

reducible: a. qaabil e taKHfiif

reduction:      n. ghaTaa'i/kami/qasr

redundance: n. afraat/fara waani/fuzlah/zyaadti

redundant: a. faaltu/fuzuul/waafir/zaa'ed

reed:           n. qalam/sirki

reed-grass: n. sar kañDa(m.)

reek:  n. bhaap/buKHaar/dhuaañ

reek:  v.i. buKHaar uThna/dhuaañ nikalna

reek:  v.t. dhuaañ deyna/saañs nikaalna
 
reel:  n. garaari

reel:  v.i. chakraana/Dag magaana/jhuumna/laR khaRaana

reeling: a. chkraata/Dag magaata

re-enactment: n. do baarah qaanuun saazi

re-enforce: v.t. baa wasuuq karna/pakka karna

re-enter: v.t. do baarah daaKHil hona

reeve:  v.t. rassi pirona/priona

refection: n. khaana

refectory: n. ta^aam gaah

refel:  v.t. piichhey dhakeylna/rad karna

refer:  v.t. Hawaalah deyna/rujuu^ karna

reference: n. Hawaalah/iSHaarah/siyaaq

refill:  v.t. do baarah bharna

refine:  v.t. KHaraabi duur karna/nafaasat paeda karna/
   wazaahat karna

refinement: n. adab/bariik KHayaali/nafaasat/taehziib

refit:  v.t. do baarah samaana/marammat karna

reflect: v.t. âks Daalna/fikr karna/GHaur karna/
   KHayaal karna/soch bichaar karna/
   waapas bhyejna
   
reflected: a. mun^akas/muRa   

reflection:     n.      âks/fikr/GHaur/ine^kaas/jhalak/par chhaa'iñ/
   par tau/SHahaabi/soch bichaar
   
reflex:  n. ine^kaas

reflex:  a. muRaa hu'a/muna^kas

reflexively: a. KHamiidah taur par

reform:  v.t. islaaH karna

reform:         a.      islaaHi

reform:         n.      islaaH

reformer: n. mujaddid(m.)/mujtahid(m.)

reformation: n. êlaaj

reformatory: n. taadiib KHaanah

reformism: n. islaaH pasañdi

reformist: n. mujaddidi

refractory: a. kaRa/naa farmaan/sar kaSH/ziddi

refractorily: adv. akkhaR pan sey/saKHti sey/zid baazi sey

refrain: n. radiif(m.)/Tiip ka bañd/Tiip ka misra

refrain: v.i. baaz aana/bar daaSHt karna/parheyz karna/
   rukna

refrainment: n. parheyz(m.)

refree:  n. faesal

refresh: v.t. ba Haal karna/taazah karna

refresh: v.i. taazah dam hona

refreshed:      a. ba Haal/taazah dam

refreshing: a. farHat baKHSH/taraawat baKHSH

refreshment: n. chaa'ey paani/ta^aam/taazah dili/
   tafriiH/ziñdah dili
   
refreshingly: adv. taazah dili sey

refuge:         n. aas/falaaH/panaah

refugee:        n. mohaajir/panaah guziiñ

refulgence:     n. nuur/raunaq/taab

refulgent: a. nuuraani/raKH SHaañ/taabaañ

refund:  v.t. pheyr deyna

refund:  n. waapsi(f.)

refusal:        n. jawaab/iñkaar/mana^

refuse:  v.t. baatil karna/iñkaar karna/naa mañzuur karna/
   paehlu tihi karna/rad karna

refuse:  n. aaKHor(m.)/fuzlah(m.)/kuuRa(m.)/phok(f.)

refused:        a. naa mañzuur/rad

refusing:       a. âduul/baaz

refutation: n. iñkaar(m.)/rad(f.)

refute:  v.t. kaaTna/mustarad karna/rad karna

refuted: a. mustarad

regain:  v.t. do baarah Haasil karna/waapas aana

regal:  a. KHusrawi/maalikaanah/SHaahaanah/SHaahi

regale:  v.t. jaSHn manaana/taskiin deyna

regale:  v.i. da^wat khaana

regale:  n. pur takalluf ziyaafat

regalia: n. SHaahi tamGHah/taKHt o taaj

regally: adv. KHusruuaanah

regard:  v.t. deykhna/eHteraam karna/KHayaal karna/
   maañna/nazar Daalna

regard:         n. dhiyaan/iltefaat/leHaaz/nigaah/taak/paas

regardful: a. baa adab/dhiyaan waala/nigraañ

regardfully: adv. bah iltifaat

regardfulness: n. adab/eHteraam/leHaaz/murawwat

regarding: prep. baabat/baHawaalah/muta^lliq/nisbat

regardless: a. adna/bey adab/bey leHaaz/Haqiir

regardlessly: adv. bila leHaaz

regardlessness: n. be iltifaati/bey niyaazi/bey tawajjohi

regatta: n. naa'o dauR/safiinah raani

regenerate: v.t. ba Haal karna/do baraah janam deyna/
   islaaH karna

regeneration: n. baaz aafriini/tajdiid/taKHliiq e nau

regenerator: n. mujaddid

regime:  n. Hukuumat/nazaamat

regiment: n. Hukuumat/nazaamat

region:         n. arz/diyaar/êlaaqah/KHittah/kiSHwar/
   sar zamiin/tabaq/zamiin

regions:        n.      âalam/êlaaqah jaat

regional: a. aqliimi/êlaaqaa'i/tabqaati

register: n. daftar(m.)

registered:     a.      darj

registrar: n. sariSHtah daar(m.)

registration: n. iñdiraaj/duKHuul

regress: n. raj^at/waapsi

regressive: a. muRta hu'a/raj^at pasañd/waapas jaata hu'a

regret:  v.t. afsos karna/haath malna/nadaamat karna/
   paSHeymaan hona

regret:         n.      afsos(m.)/Hasrat(f.)/pachh taawa/
   paSHeymaani(f.)/qalaq(m.)

regrettable: a. qaabil e afsoos/qaabil e mazammat

regular:        a.      baa qaa^edah/baa zaabitah

regularity:     n.      baa qaa^edgi/paa bañdi/ba qariinah

regulation:     n.      iñzibaat/qaanuun/qaa^edah/zaabitah

regulator: n. tañziim kuñiñdah/zaabit

regurgitate: v.t. qaey karna

rehabilitate: n. ba Haal karna

rehablitation: n. ba Haali/bar qaraari

rehash:  v.t. dohraana/phir sey murattab karna

rehash:  n. chhaan phaTak/takraari chiiz

rehearse: v.t. bayaan karna/SHumaar karna

reign:          n.      âehd/âmal daari/daur/raaj

reimburse: v.t. maali nuqsaan ki talaafi karna/
   waapas adaa karna
   
reimbursable: n. qaabil e addaa'i/qaabil e waapsi

rein:           n.      baag(f.)/înaan/lagaam(f.)/nakeyl/zamaam

reins:  n. lagaam

reincarnation: n. aawaa gawan(m.)

reindeer: n. qutbi hiran

reinforce: n. kumak pahoñchaana/mazbuut karna/
   taaqat baRhaana

reinforcement:  n. kumak(f.)/madad(f.)

reinstate: v.t. saabiqah suurat e Haal par laana/
   ba Haal karna
   
reinvigorate: v.t. na'i quuwat deyna/tajdiid e nau karna

reinvigoration: n. na'i quuwat
   
reiterate: v.t. takraar karna/tasriiH karna

reiteration: n. dohraa'o/takraar/yaad dehaani

reiterative: a. yaad dehaani karaaney waala
 
reject:         v.t.    mustarad karna/nazar añdaaz karna/
   pheyñkna/pheyrna/rad karna/saaqit karna/
   Thukra deyna

rejected: a. KHaarij/naa mañzuur/matruuk/nazri/mustarad/
   raddi/Thukraaya hu'a/saaqit/waa pas

rejection:      n. iñkaar/jawaab/nazar añdaazi/rad

rejoice: v.i. baaGH baaGH hona/KHuSH hona/phuuley nah samaana/
   SHaadaañ hona

rejoicing: n. jaSHn/KHuSHi/musarrat/
   rañg raliyaañ(f.)

rejoinder: n. kaaT(f.)/jawaab(m.)

rejuvenate: v.t. do baarah jawaan karna

rejuvenator: n. mujaddid

rejuvenation: n. baHaali e SHabaab

rejuvenescence: n. na'i jawaani

relate:         v.t.    bataana/bayaan karna/naql karna/
   nisbat deyna/sunaana

relate:  v.i. nisbat hona/ta^lluq hona

relatable: a. qaabil e bayaan/muta^lliqah

related:        a. muta^lliqah

relatedness: n. riSHtah/ta^lluq

relater: n. bayaan kunañdah/raawi

relation:       n. âaziiz daari/bhaa'i bañdi/êlaaqah/laag/
   naatah/nisbat(f.)/rabt(f.)/riSHtah(m.)/
   riSHtey daari(f.)/ta^lluq(m.)

relations:      n. lawaahiqiin/maraasim

relationship: n. aapas daari/âziiz daari/lagaa'o/
   lawaaHiqiin/naatah/qaraabat/riSHtah/
   sabab/waastah

relative:       n. âziiz/riSHtey daar/waa bastah/yagaanah

relativly: adv. nisbatan/riSHtey sey

relativeness: n. ezaafiyat/nisbat e baahami/ta^lluq

relativism: n. êlaaqiyat/nisbatiyat

relativity: n. izaafiyat/talaazum

relax:  v.t/i. Dhiil deyna/narm karna

relaxed:        a. aaraam sey/pur sukuun

relaxation: n. kami

release:        v.t. aazaadi/chhuuT/chhoRna/kholna/reha karna

release: n. chhuTTi(f.)/KHalaasi(f.)

relegate: v.t. baahar bheyj deyna/deys nikaala karna/
   jila watan karna
   
relegation: n. deys nikaala/iKHraaj/jila watni   

relent:  v.i. dab jaana/narm paRna/pighalna/tars khaana

relentless: a. bey raeHm/saKHt mizaaj/sañg dil

relentlessly: n. bey dardi sey/bey raeHmi sey/sañg dili sey/
   SHaqaawat sey
   
relentlessness: n. bey dardi/bey raeHmi/saKHt dili /
   kaTTar pan   

relevancy: n. êlaaqah/laag

relevant: a. laagu/muta^alliq

reliable: a. baa wasuuq/mo^tabar/mustanad/pakka/
   qaabil e e^temaad

reliably: adv. bharosah mañdi sey/wasuuq sey

reliability:    n. siqaaHat(f.)

reliance:       n. e^tebaar/iñHesaar/itmenaan/ittekaa^/
   rusuuKH(m.)/sahaara(m.)

relics:  n. aasaar

relief:  n. ubhra hu'a/ubharwaañ taKHti

relief:  n. aaraam/chaen/darmaan/êlaaj/fursat/
   KHalaasi(f.)/madad(f.)/raaHat/taSHaffi
   
relieve: v.t. chhuTkaa dilaana/haTaana/subuk doSH hona/
   taKHfiif karna

relieved: a. musta^fi/subuk doSH

religion:       n. diin/keySH/mazhab

(co)religionist:n. ham mazhab

religious:      a. mazhabi

religiously: adv. âqiidat sey/mazhabi taur sey

religious brooding:n. waziifah

relinquish: v.t. chhoRna/matruuk karna

relinquished: a. matruuk

relinquishment: n. chhuuT(f.)/dast bar daari(f.)
 
relish:         n. chaa'o(m.)/lagna/lapka/lazzat/mazah(m.)/
   mazaaq(m.)/sawaad/zauq

relish:  v.t. chakhna

reluctance: n. hich kichaahaT/pas o peySH

reluctant: a. aRyal/mazaaHim/naa raaz/ziddi

rely:  v.i. e^tebaar karna

remain:         v.i. bach jaana/raehna

remainder:      n. baaqi/baqiyah/fuzlah/maa baqi/pas añdaaz

remaining:      a. baaqi/baaqi maañdah/saabit

remains:        n. aasaar

remanent: n. bacha khucha/baqiyah

remark:  n. kaefiyat/kaha

remedy:         n. chaarah/daaru/darmaan/dawa/êlaaj

remember:       v.t. huRakna/KHayaal meyñ laana/
   nigaah meyn rakhna/yaad karna/zikr karna

remembrance:    n.      niSHaani/tazkirah/yaad/yaad aawri/
   yaad farmaa'i/zikr

remind:  v.t. jataana/khaT khaTaana/taakiid karna/
   yaad dilaana

reminder: n. taakiid/yaad dehaani

reminiscence: n. yaad/yaad aawari

remise:  n. gaaRi KHaanah

remise:  v.t. hath yaar Daalna

remiss:  a. Dhiila/phiika/sust

remission: n. ghaTaa'o/kami/mo^aafi

remit:  v.t. mo^aaf karna/naql karna/narm paRna/
   paesey bheyjna

remit:  n. Hawaalah(m.)  
   
remnant: n. bacha khucha/bacha maal

remonstrate: v.t/i. jiraH karna/samjhaana

remorse:        n.      afsos/paSHeymaani

remorseful: a. chup chup/paSHeymaan

remorseless: a. bey dard/bey raeHm/bey SHaram/bey zamiir/
   DhiiT/sañg dil/zaalim

remote:         a.      ba^iid/duur/gum raah/pheyr daar

remotely: adv. duur sey

remoteness: n. duuri

removal: n. bar tarfi/ma^zuuli/rafa^(m.)

remove:         v.t.    bachaana/haTaana/nikaalna/sarkaana/ulaTna

remover: n. haTa deney waala/miTa deyney waala

removed: a. ba^iid/tabdiil SHudah

removing: a. salb

remunerate: v.t. maehntaanah deyna/ujrat deyna

remuneration: n. maeHñtaanah

renaiscance: n. beydaari/naSHat e saaniyah/tajdiid

rend:           v.t. maskaana/phaaRna/toRna

render:  v.t. añjaam deyna/chhoRna/deyna/haath dhona/
   haar maañna/hath yaar Daalna/tasliim karna

rendezvous: n. mulaaqaat/mulaaqaat ki jagah

rendition: n. pardaaKHt(f.)/tarjumaani(f.)/tasliim(f.)

renegade: n. bey wafa/bhagoRa/daehriya/GHaddar

renege:  v.i. muñHarif hona

renew:  v.t. do baarah karna/naya karna/
   tajdiid karna/taazah karna
   
renewal: n. tajdiid   

renewer: m. mujaddid(m.)

renitent: a. muzaaHimat karney waala

renounce: v.t. alfaaz waapas leyna/iñkaar karna

renovate: v.t. do baarah janam deyna/tajdiid karna

renown:         n.      dhaak/iSHtehaar/maSH huuri/naam/SHohrat

rent:  n. chiir/saañs/SHaq

rent:  a. phaTa

rent:  v.t. kiraa'ey par deyna/kiraa'ey par leyna

rent:           n. kiraayah/ujrat

renunciation: n. dast bar daari(f.)

reoccupy: v.i. phir sey qaabiz hona

reopen:  v.t. phir sey chheyRna/phir sey kholna

reorder: v.t. do baarah mañgwaana/Hukm e mukarrar karna

reorganise: v.t. tañziim e nau karna

reorganisation: n. az sar e nau tañziim

reorient: v.t. do baarah samt bañdi karna

repair:  v.i. chala jaana/jaana

repairman: n. mistri

repair:  n. baseyra

repair:         v.t. durust karna/marammat karna/
   rafu karna/Thiik karna

repair:  n. marammat

repand:  a. halki laehr daar

reparation: n. durusti(f.)/marammat(f.)/talaafi(f.)

reparative: n. jabraani(f.) 

repartee: n. bar jastahgi(f.)/bazlah sañji(f.)/
   teyz jawaabi(f.)/turki bah turki jawaab

repartition: n. baTaa'i/taqsiim

repast:  n. da^wat(f.)/khaana(m.)/khoraak(f.)

repatriate: v.t. mulk waapas bheyjna

repatriation: n. watan waapsi(f.)

repay:  v.t. badley meyñ deyna/chukaana/talaafi karna/
   waapas ada karna

repayment: n. jaza(f.)

repeal:  v.t. waapas leyna

repeat:         v.t. dohraana/raTna

repeatedly:     adv. baar baar/baar ha/dam bah dam/mukarrar

repel:          v.t. dhakeylna/dafa^ karna/haTaana/
   mustarad karna/palTey deyna

repellent: a. ajiiran

repelling: n. mudaafe^at(f.)

repent:  v.t. afsos karna/haath malna/pachh taana

repentance:     n. nadaamat/pachh taawa/paSHeymaani(f.)/
   taubah(f.)

repentant:      a. naadim/paSHeymaan/mutaa'ssif/taa'eb

repercuss: v.t. waapas bheyjna

repercussion: n. guuñj/in^ekaas/natiijah

repertoire: n. fehrist e numaa'iSH/KHazaanah e fan

repetition: n. raT(f.)/takraar(f.)

repine:  v.i. kuRhna

replace: v.t. badal bañna/badalna/baHaal karna/lauTaana

replacement: n. badlah/êwaz

replenish: v.t. do baarah bharna

replenished: a. bhar puur/mukammal

replete: a. ji bhar kar/labaa lab/puura

replica: n. charbah/naql

replicate: v.t. charbah utaarna/dohraana/jawaab deyna

reply:  v.t. jawaab deyna

reply:  n. jawaab

report:  v.t. bayaan deyna/bayaan karna

report:         n. aawaazah/afwaah/KHabar/
   kaefiyat/rudaad

reporter:       n. aKHbaari numaa'iñdah/parchah naweys/raawi

repose:  v.t. aaraam karney deyna

repose:  v.i. aaraam karna/bila Harkat hona

repose:         n. aaraam/chaen/faraaGHat/KHaamoSHi/raaHat

repository: n. añbaar(m.)/maKHzan(m.)/taabuut(m.)

reprehend: v.t. GHalti nikaalna

reprehension: n. êtaab/goSH maali

represent: v.t. kirdaar ada karna/numaa'eñdigi karna/
   qaa'em maqaami karna/rudaad sunaana

representation: n. ârz/guzaariSH/niyaabat/numaa'eñdigi

representative: n. mañduub/muKHtaar/
   numaa'eñdah(m.)/qaa'em maqaam

repress: v.t. dabaana/paa bañi lagaana/rokna

reprieve: v.t. bachaana/fursat deyna

reprieve: n. sazaa sey mo^aafi/waqfah(m.)

reprimand:      v.t. DaañTna DapaTna/dutkaarna

reprimand:      n. DaañT/dutkaar/êtaab/sar zaniSH/
   tañbiih

reprime: v.t. dabaana/paa bañdi lagaana

reprint: v.t. do baarah chhaapna

reprisal:       n. iñteqaam/iñteqaami kaar rawaa'i

reproach: v.t. la^n o malaamat karna/phaTkaarna/
   saKHt sust kaehna

reproach:       n. êtaab/gilah/malaamat/la^n/la^nat/
   la^nat malaamat/la^n ta^n/nikohiSH/
   ta^n/zam

reproachful: a. malaamat aameyz/pur sar zaniSH

reproaching: n. malaamat/qadH

reprobate: a. gum raah/naa kaam/niich/tabaah

reprobation: n. nazar añdaazi/rad

reproduce: v.t. SHaae^ karna

reproduction: n. naql/âmal e paedaa'iSH

reproof: n. êtaab/chaSHm numaa'i/goSH maali/îbrat 

reprove: v.t. dutkaarna

reptile: n. adna ñsaan/KHaziñdah/
   zamiin par reyñgney waala
   
reptilian: a. HaSHraati/KHaziñdah

republic:       n. jumhuuriah

republican: a. jumhuuri

repudiate: v.t. iñkaar karna/rad karna/talaaq deyna

repudiation:    n. talaaq

repugn:  v.t. muKHaalifat karna/Thukraana

repugnance: n. karaahat/nafrat

repulse: v.t. pas paa karna/piichhey dhakeylna

repulse: n. iñkaar/jhiRki/SHikast(f.)

repulsion:      n. radd/zak

repulsing: a. daafe^

reputation:     n. aabru/aawaazah/Hurmat/iSHtehaar/îzzat/
   naam wari/saakh

repute:  v.t. bayaan karna

repute:         n. aabru/ifteKHaar/naam

(without)reputation:a. bey naam

request:        n. ârz/dar KHwaast/guzaariSH/iltija/
   KHwaahiSH/maañg/sawaal/talab

request:        v.t. ârz karna/dar KHwaast karna/iltija karna/
   maañgna/mañgaana/mañgwaana

requiem: n. maatami mausiiqi

require: v.t. dar KHwaast karna/maañgna/talab karna/
   zaruuri karna

required:       a. dar kaar

requirement: n. Haajat/maañg/zaruurat

requirements:   n. iqteza/mutaalbah/zaruuriyaat

requisite:      a. laazim/matluubah/zaruuri

requisite:      n. laazmi/matluubah/zaruuri

requisition:    n. farmaa'iSH(f.)/sawaal(m.)

requite: v.t. badlah chukaana/iñteqaam leyna

requital:       n. badlah/guñbad ki sada/jaza/paa daaSH/
   palTa/silah

reremouse: n. cham gadaR(f.)

rescind: v.t. baatil karna/mañsuuKH karna/
   qata^ karna

rescinded: a. mañsuuKH

rescission: n. mañsuuKHi

rescue:         v.t. bachaana/chhuRaana/jaan bachaana/
   KHatrey sey bachaana

rescue:  n. bachaa'o(m.)

research:       n. taeHqiiq

researcher:     n. moHaqqiq

resemble: v.t. SHakl milaana

resemble: v.i. SHakl milna

resemblence: n. muSHaabehat(f.)/SHabaahat(f.)

resembling: a. misl/waar/waSH(Suff.)

resent:  v.t. naa pasañd karna

resentment: n. aazurdahgi/naa pasañdi

reserve: v.t. maeHfuuz karna/maeHfuuz rakhna

reserved: a. maeHfuuz

reservoir: n. Hauz/sariiH/Tañki

reset:  v.t. do baarah rakhna/phir sey jamaana

reside:  v.i. raehna/rasna basna/sukuunat karna

residence: n. aaraam gaah/aastaanah/eqaamat gaah/
   ghar/rehaa'iSH gaah/sukuunat

residency: n. sarkaari eqaamat gaah

resident:       a. maqaami/mutawattin/saakin

resident:       n. baa SHiñdah/makiin

residue:        n. baaqi/bachan khuchan/bachat/faazil

residuary: a. baaqi maañdah

resign:  v.t. chhoRna/supurd karna

resign:  v.i. iste^fa deyna

resignation:    n. iste^fa/sabr/tasliim

resigned: a. musta^fi/SHaakir

resin:  n. raal(f.)

resist:  v.t. muKHaalifat karna/muzaaHimat karna

resistance: n. mudaafe^at/muzaaHimat(m.)/rok Tok(f.)

resisting: a. muzaaHim

resolute:       a. âazim/mazbuut/mustaqil/saabit qadam

resolutely: adv. saabit qadmi sey

resoluteness: n. pakkey iraadey sey/saabit qadmi

resolution:     n. âmad/Hausalah/isteqlaal/
   qaraar daad/sabaat

resolve: v.t. âzm karna/Hal karna/muñtaSHir karna/toRna

resolve:        n. âzm(m.)/niyat(f.)/qaul(m.)

resonance: n. gumak(f.)/jhañkaar(f.)

resonant: a. gumak daar

resort:  v.i. chala jaana/naafiz hona

resort:  n. baseyra/hujuum

resound: v.i. guuñjna

resounding: n. gumak

resource: n. aas(f.)/chaarah(m.)/sahaarah(m.)/wasiilah(m.)/
   zarii^ah(m.)

resourceful: a. sughaR/suujh buujh waala/wasiilah dar

resourcefulness:n. Haazir dimaaGHi/rasaa'i/sughRaapa(m.)

respect:        v.t. adab karna/eHteraam karna/îzzat karna/
   leHaaz karna/maan rakhna/paas rakhna

respect:        n. adab(m.)/eHteraam(m.)/îzzat(f.)/
   leHaaz(m.)/KHayaal(m.)/maan(f.)/
   paas(m.)/pagRi(f.)/pat(f.)/puuchh(f.)/
   SHarm(f.)/wuq^at(f.)

respects: n. neyaaz

respectable:    a. baa îzzat/ûmdah/waajib ul ta^ziim

respectability: n. îzzat(f.)/wajaahat(f.)

respected:      a. âziiz/buzurg/giraami

respectless:    a. bey îzzat

respire: v.i. sañs leyna

respire: v.t. saañs leyna

respite:        n. aaraam(m.)/aasaani(f.)/faraaGHat(f.)/
   mohlat(f.)/raaHat(f.)/waqfah(m.)

resplend: v.i. chamakna

resplendent: a. daraKH SHaañ/farozaañ/raKH SHaañ

respond: v.i. jawaab deyna

respondent: n. mudda^a alaeh(m.)/mudda^a alaeha(f.)

response: n. jawaab

responsible:    n.      jawaab deh/zimmey daar

responsibility: n.      farz/jawaab dehi/zimmey daari

rest:           n.      aaraam/chaen/fursat/paRna/qaraar/
   raaHat/sukuun/sukuut

rest house: n. Daak bañglah

rest:  v.i. aaraam karna/êtebaar karna/sahaara leyna

rest:  v.t. araam deyna/sahaara deyna

rest:  n. baqiyah

restaurant: n. mat^am(m.)/ta^aam gaah(f.)

restful: a. aaraam deh/pur sukuun

resting:        a.      munHasir

restitute: v.t. ba Haal karna

restive: a. bey chaen/sar kaSH

restless:       a.      bey chaen/bey kal/bey qaraar/bey taab/
   chañchal/uchaaT

restlessness:   n.      bey chaeni/izteraab/kasmsaahaT/
   peych o taab/SHitaabi/uljhan

restoration: n. ba Haali

restore: v.t. ba Haal karna/durust karna/pheyr deyna/
   Thiik karna

restrain: v.t. baaz rakhna/dabaana/paa bañdi lagaana/
   rokna/rukaawat Daalna/saadhna

restrained: a. paa bah gil

restrainer: a. zaabit

restraint:      n.      imtinaa^/parheyz/qaed/rok thaam/zabt

restrict: v.t. maeHduud kar deyna/paa bañdi lagaana

restricted: a. maeHduud

restriction:    n.      qaed/paa bañdi/bañdisH/rukaawaT

restrictive: a. imtinaa^i

result:  v.i. natiijah bañna/natiijah niklana/
   rañg laana

result:         n.      añjaam(m.)/faa'edah(m.)/Haasil(m.)/
   maa'l(m.)/nataa'ej(m.pl.)/natiijah(m.)/
   paeda waar(f.)/phal(m.)

resume:  v.t. do baarah SHuruu^ hona

resume:  v.i. phir jaari hona

resurge: v.i. phir sar khaRa karna/tajdiid hona

resurgence: n. na'i ziñdagi/tajdiid

resurgent: a. phir sey

resurrection:   n. HaSHr/qeyaamat

resuscitate: v.i. panapna

ret:  v.t. nam karna/paani meyñ bhigona

retail:  n. KHurdah

retailer: n. KHurdah faroSH(m.)

retaliate: v.t. badlah leyna/GHussah utaarna/iñteqaam leyna

retaliation:    n.      badlah/êwaz/Harjaanah/jurmaanah/kaffaarah/
   makaafaat/palTa/qisaas/talaafi

retaliatory: a. iñtiqaami/jurmaaney ka

retard:  v.t. aahistah karna/deyr lagaana/taaKHiir karna

retardation:    n.      Dhiil/taa KHiir

retch:  n. ubkaa'i(m.)

retentive: a. Haafiz/zaabit

retention: n. maa'dah e Hifz

retexture: n. phir sey bunaa'i

reticent: a. kaazim/KHaamoSH tabii^at

reticular: a. jaaley daar

retinue: n. HaaSHiyah(m.)/jilau/uupar waaley/paa rakaab(m.)

retire:  v.i. palaTna/piichhey haTna/soney jaana

retire:  v.t. alag hona/alag karna/waapas leyna

retirement: n. KHalwat(f.)

retiring: n. Haya daar/ûzlat

retort:  v.t. turki bah turki jawaab deyna/
   waapas pheyñkna
   
retort:  n. badlah/qisaas
   
retour:  n. waapsi

retrace: v.t. waapas jaana

retract: v.t. alfaaz waapas leyna/chaal waapas leyna/
   piichhey haTna
   
retraction: n. dast bar daari/simTaa'o/sukRaa'o

retreat: n. irtedaad/palTa/paspaa'i/waapsi

retreat: v.i. pas paa hona/pichhley paa'oñ phirna

retreat: v.t. piichhey haTna/puSHt dikhaana

retrench: v.t. chhaTni karna/kam karna/kaTaa'i karna

retrench: v.i. KHarch kam karna

retrenchment n. kaañT chhañT

retribute: v.t. badlah deyna/KHam yaazah deyna

retribute: v.i. KHam yaazah bhugatna

retribution: n. êwaz/badlah/KHam yaazah(m.)

retrieve: v.t. bar aamad karna/bachaana/DhuuñD laana/
   jaan bachaana/sañbhaalna

retrieval: n. baaz yaabi(f.)

retro-:  pref. piichey

retrocede: v.i. piichhey haTna

retroflex: a. piichey jhuka hu'a

retrograde: a. raj^at pasañd/pur inHetaat/ulaT/
   zawaal paziir

retrospect: n. guziSHtah waqt/maazi par nazar/
   yaad e maazi
   
retrospection: n. KHayaal e maazi/pas diidgi  

retrovert: v.t. piichhey moRna

retry:  v.t. phir koSHiSH karna

return:  v.t. lauTna/palaT aana/palaTna/palTaana/pheyrna/
   phir jaana/rad karna/ulTaana/waapas aana/
   waapas deyna/waapas jaana/waapas karna
    
return:  n. Haasil(m.)/muraaji^at(f.)/palTa(m.)/
   silaH(f.)/waapsi(f.)

return to: v.t. rujuu^ karna

returned: a. waapas

returning:      n.      radd/waapas

reunification: n. itteHaad

reunion: n. phir sey mulaaqaat/yaar dostoñ sey mulaaqaat

reunite: v.t. phir sey milaana

reunite: v.i. phir sey milna

revalenta: n. daal ka aaTa

reveal:  v.t. faaSH karna/iñkeSHaaf karna/paT kholna/
   pardah uThaana/waa karna/zaahir karna

revealer:       n. kaaSHif

revelation: n. e^laan/izhaar/kaSHf/mañzar kuSHaai/
   tañziil/waHi

(divine)revelation:n. ruuH(f.)/waHi(f.)

revel:  v.t. âeSH karna/alalley talalley karna

revel:  n. kaef

revelry: n. îSHrat(f.)/raag rañg(m.)

revenant: n. bhuut/ruuH

revenge: v.t. badlah utaarna/iñteqaam leyna/
   kasar nikaalna

revenge:        n. badlah/iñteqaam/paa daaSH/palTa

revenue:        n. aamdani(f.)/baaj(m.)/Haasil(m.)/KHeraaj(n.)/
   maal(m.)/maaliyaat(f.)

reverberate: v.t. guuñjna/waapas bheyjna

reverberate: v.i. guuñjna/palaTna

reverberation: n. baaz gaSHt/gumak/guuñj/ine^kaas/radd e âmal

revere:  v.t. eHteraam karna/îzzat deyna

revered: a. âtiiq/giraami/waajib ul ta^ziim

reverence:      n. eHteraam/Hurmat/îzzat/takriim/ta^ziim

reverend: a. moHtaram/mo^azzam

reverent: a. baa adab/baa eHteraam/moHtaram

reverently: adv. adab sey/îzzat sey

reverential: a. baa adab/takriimi

reverie: n. KHayaal e KHaam/KHayaali pulaa'o/taa'mmul/
   udheyR bun

reverse: v.t. palTey deyna/palaTna/pheyrna/ruKH badalna/
   ulTaana/ulaTna

reverse: a. âks/nuqsaan/palTa/ulTa

reverse: n. lauT/palaT/ulaT

reversal: n. kaayaa palaT/muKHaalifat/ulaT

revesible: a. qaabil e mañsuuKHi

reversibility: n. raj^at paziiri

reversion: n. raj^at(f.)/ulaT/waapsi(f.)

reversionist: a. raj^at paziir

revert:  v.i. palaTna

revert:  n. palTa/tanazzul/waapsi

review:         n. ârz/jaa'ezah/nazar e saani

revile:  v.t. buraa bhalaa kaehna/DapaTna

revilement: n. gaali guftaar

revise:  v.t. nazr e saani karna

revision: n. nazar saani/paRtaal/tasHiiH

revive:  v.i. panapna

revival: n. tajdiid

revivify: v.t. do baarah jaan Daalna

revoke:  v.t. baatil karna/waapas leyna

revoked: a. mustarad

revolt:  v.t. baGHaawat karna/fitnah barpa karna/
   GHadar karna

revolt:         n.      aaSHob/baGHaawat/fitnah/GHadar

revolution:     n.      baGHaawat/chakkar/gardiSH/iñqelaab/
   palTa/pheyr

revolutionary: n. iñqilaabi

revolve: v.t/i. chakkar kaaTna/gardiSH karna/ghuumna/
   palaT jaana/palaTna/phirna

revulsion: n. dast bardaari/ghin/irtedaad/karaahat

reward:  v.t. en^aam deyna/phal deyna/silaH deyna

reward:         n.      baKHSHiSH(f.)/fazl(m.)/en^aam(m.)/noSH/
   paa daaSH/phal(m.)/sawaab(m.)/saza/silaH

rewind:  v.t. dobaarah chaabi deyna/dobaarah lapeyTna

rework:  v.t. dobaarah kaam karna

rewrite: v.t. dobaarah likhna

rheuma:  n. gaThyia/joR ka dard

rheumatism: n. gaThiya(f.)

Rheumatoid arthritis:n. waja ul mafaasil

rhesus:  n. bañdar(m.)/bañdariya(f.)

rhetor:  n. muqarrir

rhetoric: n. balaaGHat(f.)/banaawaTi/dikhaawaTi/KHitaabat

rhinoceros: n. geyñDa

rhizome: n. jaR

rhyme:          n.      qaafiyah(m.)/wazn(m.)

rhyming: n. qaafiyah bañdi

rhythm:  n. aahañg/tawaazun

rhythmic: a. baa tartiib/ham aahañg/mutawaazin

rhythmical: a. aahañg daar/sur daar/taal daar

rhythmically: adv. sur key saath/taal key saath

riant:  a. KHuSH/masruur

rib:  n. pasli(f.)

rib bone: n. pasli ki haDDi(f.)

ribald:  a. faaHiSH/kamiinah/raziil

ribaldry: n. bad go'i/bey adabi/fuHaaSHat/phakkaR pan

ribbon:  n. fiitah/kor/paTTi

ribs:  n. pañjar(f.)/pasliyaañ(f.)

rice:           n. chaawal(m.)

(boiled)rice: n. KHuSHkah(m.)

rich:           a.      aasuudah/amiir/daulat mañd/GHani/
   maala maal/maal daar/mutamawwil/nehaal/
   peyT bhara/pur takalluf/zar KHeyz
 
riches:         n.      daulat/GHina/maal/sarwat/zar

richness: n. aasuudagi/amiiri/daulat mañdi/sarwat/
   zar KHeyzi

rick:  n. Dheyr/puSHtaarah

rick:  n. maroR/moch

rickety: a. sust/za^iif

ricochet: n. chhichhal

rid:  v.t. aazaad karna/chhuTkaara dilaana/
   nijaat dilaana

riddance: n. nijaat/rafa^

riddle:  n. chiistaan(f.)/paheyli(f.)

riddle:  n. baRi chhalni

riddle:  v.t. chhaalna/chhalni kar deyna

ride:  v.t. chaDDhi leyna/chaRhna/sawaari karna

ride:  n. chaDDhi/sawaari

rident:  a. masruur

rider:  n. sawaari

ridicule: n. bey îzzati/mazHakah

ridicule: v.t. bey îzzati karna/hañsi uRaana/
   KHaakah uRaana

ridiculous: a. uuT paTaañg

rife:  a. jaari/kasiir/nihaayat/raa'ej

riff-raff: n. kuuRa karkaT

rifle:  v.t. GHaarat karna/luuTna/taaKHT o taaraaj karna/
   zaKHmi karna

rift:  n. daraaz/SHaq

rift:  v.t. daraz Daalna/SHaq Daalna

rig:  v.t. aaraastah karna/baad baan lagaana/
   chaalu karna

rig:  n. SHaraarat

rig:  v.t. pheyra baazi karna/SHaraarat karna

rig:  n. faajir

right:          a. baja/durust/Haq/pakka/rawa/saHiiH

right:          adv. daayaañ

right angle: n. qaa'emah

right of pre-emption:n. Haqq e SHuf^a(m.)

right of self-determination:n. Haqq e KHuddaariyat(m.)

right of vote: n. Haqq e raa'ey dahi(m.)

righteous:      a. âadil/paarsa/raast baaz/saaleH

righteousness:  n. âdl/Haq/insaaf

rightful claimant:n. Haq daar

rightist: a. daa'eñ baazu kaa/qadaamat pasañd

rightly: adv. durust taur par/munaasib taur par

rigid:          a. bey lachak/duruSHt/kaRa/karaKHt/saKHt

rigidity:       n. akaR/karaKHtagi/saKHti/taSHaddud

rigmarole: n. lañg taraani(f.)

rigoll:  n. naab daan/naali

rigour:  n. SHiddat

rigourous: a. kaRa/saKHt/SHadiid

rile:  v.t. chiRaana/hilaana/GHusssah dilaana/
   KHafaa karna

rill:  n. chhoTi aab ju(f.)

rim:  n. kinaarah

rima:  n. SHaq

rind:  n. chhaal/chhilka(m.)/uupri taeh/papRi

rind:  v.t. chhilka utaarna

ring:           n.      añguuThi/chhalla/Halqah

ring:           v.i. bajna

ring:  v.t. bajaana

ring:  v.t. ghañTi ki aawaaz/Tan Tan

ringdove: n. faaKHtah(f.)
 
ringleader: n. sar GHanah

ringworm: n. daad(m.)

ringlet:        n.      geysu/kuñDli/paTTa/zulf

rinse:  v.t. khañgaalna

riot:           n.      aaSHob/âiyaaSHi/hañgaamah/hullaR/fasaad/
   fitnah/futuur/SHaGHab/talaatum/tuufaan/udham

riot:  v.i. fasaad barpa karna/luuTna

riotous: a. fitnah añgeyz/joSHiila/laRaaka

rip:            v.t.    chiirna/kaaTna/phaaRna

rip:            v.i.    chir jaana/phaTna

rip:  n. bey kaar/Haqiir/maryal aadmi/maryal ghoRa

riparian: n. daryaa key kinaarey waala

ripe:           a.      gala/pakka/poRha/puKHtah/taiyaar

ripen:          v.i.    pakna

ripen:          v.t.    pakaana

ripeness: n. buluuGH/puKHtahgi

riposte: n. teyz jawaab

ripple:  n. chhoTi laehr/halki laehr

ripple:  v.t. laehr Daalna/SHikan Daalna

rise:           v.i.    baGHaawat karna/chaRhna/uupar aana/
   taara chamakna/uThna/uTh khaRa hona

rise (sun): v.i. nikalna

rise:  n. ûruuj

risible: a. mazHakah KHeyz

rising:         n.      taale^/uchak(f.)/ûruuj(m.)

risk:           n. jokhoñ/KHadSHah(m.)/KHatrah(m.)

risk:  v.t. jhoñk deyna/KHatrah mol leyna

risp:  v.t. kaddu kaSHi karna

risp:  n. moTi reyti

risus:  n. hañsi/muskuraahaT

rit:  v.t. khurachna/chiirna

rit:  n. khurchaa'i/chiraa'i

rite:  n. mazhabi rasm

ritual:  n. rasm

rival:          n. Hariif()m./mad(d)e muqaabil(m.)/raqiib(m.)

rivalry:        n.      chaSHmak(f.)/raqaabat(f.)/Takkar(f.)

rivals:         n.      aGHyaar

rive:  v.t. chiirna/phaaR Daalna

riven:  a. baTa/TukRey TukRey

rivel:  v.t. jhuri Daalna/SHikan Daalna

rivel:  v.i. jhurri paRna/SHikan paRna

rivelled: a. jhurri daar

river:          n.      darya(m.)/nadi(f.)

river bank:     n.      kinaarah(m.)/labe e darya(m.)

river basin: n. darya ki taraa'i(f.)

river bed: n. daryaa'i guzar gaah(f.)

riverine: a. daryaa'i/naehri

rivulet:  n. aab ju(f.)/naala(m.)

road:           n.      Dagar/guzar gaah/jaadah/raastah/raah/saRak
 
(on the)road:   a.      sar e raah

roadmap: n. hidaayat/raah

road-roller: n. baelaT(m.)

roam:  v.i. chakkar lagaana/ghuumna/phirna

roan:  a. chit kabra

roar:  v.i. chiñghaaRna/Dakaarna/dhaaRna/garajna/
   GHurraana/kaRakna

roar:  n. Dakaar/dhaaR/garaj/guuñj/kaRak

roaring: n. gumak

roast:  v.t. bhuuñna/siiKH karna

rob:            v.t. chori karna/churaana/Hajaamat banaana/
   luuTna/raah zani  karna

rob:  n. âraq/rab

robbed:  a. masruuqah

robber:         n.      Daaku/Dakaet/GHaarat gar/luTeyra/raah zan

robbery:        n.      Daaka/Dakeyti/luuT/luTaa'i/qazzaaqi/
   raah zani/sarqah

robe:  n. jabbah/libaadah/qaftaan

robot:  n. KHud kaar/masnuu^i iñsaan

robust:  a. dhiiñga/mazbuut/moTa/paa'ey daar/
   qawi hae'kal/saañD/tan o mañd

roc:  n. ruKH

rock:           n.      chaTaan(f.)/patthar(m.)

rock:  v.i. jhuumna

rocky:  a. pathriila/sañglaaKH

rod:  n. âsa/chhaRi/DañDa/DañDi

rodent:  n. kutarney waala jaanwar

rodomontade: n. añdha dhuñd baRaa'i

roe:  n. machhli key añDey

roe:  n. hirni(f.)

roe:  n. hiran ki eyk zaat

rogation: n. iltija(f.)

rogue:  n. bad ma^aaSH/KHabiis

roguish:        a.      bad ma^aaSH

roil:  v.t. GHussah dilaana

roister: n. âiyaaSH

roister: v.t. udham chaukRi machaana

roke:  n. bhaap/buKHaar/dhuñd

role:  n. kirdaar

roll:  v.t. Dhalkaana

roll:  v.i. Dhalakna

roll back: v.i. piichhey haTna

roll call: n. Haaziri(f.)

roll up: v.t. sameyTna

roller:  n. beylan(m.)

rollick: v.i. dhama chaukRi machaana/uchhal kuud karna

rollicking: a. KHuSH baaSH/masruur/pur musarrat

rolling: n. loT

rolling about:  GHaltaan

rolling pin:    n.      beylan(f.)

rom:  n. KHaanah badoSH

romance:        n.      afsaanah/fasaanah/îSHq/qissah

romantic: a. bey lagaam/farzi/KHud saaKHtah

romantical: a. josHiila/moHabbat aameyz/tasawwuraati

aromantically: adv. ruumaani añdaaz sey/taKHaiyul parasti sey

Romany:  n. KHaanah badoSH

romp:  v.i. kheylna

romp:  n. uchhal kuud

rood:  n. saliib(f.)

roof:           n.      ârSH/chhat

roof:  v.t. chhaana

roof support:   n.      SHaeh tiir

rook:  v.t. chamRi udheyRna

rookie:  n. naya rañg ruuT

room:           n.      guñjaa'iSH/jagah/kamrah/KHaanah/khapat/
   samaa'i

roomy:  a. fasiiH/kuSHaadah

roommate: n. ham ataaq/ham kamrah

roost:  v.t. aDDa/murGHi ka Darbah/palañg

rooster:        n.      murGHa

roosting:       n.      baseyra

root:           n.      asl/biiKH/jaR/jazar

root:  v.t. jaR Daalna

root:  v.t. ukheyRna

root:  v.i. zamiin khodna

root out: v.t. jaR ukheyRna

rooted:  a. jama hu'a/mazbuut/pachchi/qaa'em

rooting: a. ulaT pulaT

rope:           n.      lañgar/rasan/rassi

rosary:  n. subHah/tasbiiH

rose:           n.      gul/gulaab

rosebud: n. gulaab ki kali

rose-apple: n. jaaman/jaamun

rose garden:    n.      gulistaan

rosy:  a. gulaabi

rostrum: n. choñch

rot:  v.i. galna/KHaraab hona/pakna/saRna

rot:  v.t. saRaana

rotary:  a. daa'er/ghuumta hu'a

rota:  n. ma^muul(m.)

rotate:  v.t. ghamaana

rotate:  v.i. ghuumna

rote:  n. raTaa'i
 
rotten:         a. KHaraab/nikamma/phus phusa/saRa hu'a

rotter:  n. nikamma

rotula:  n. ghuTney ki haDDi

rotund:  a. gol

rotund:  v.t. golaa'i deyna

roturier: n. âam

rouge:  n. GHaazah

rouge:  v.i. SHarmaana

rough:          a. beyñDa/duruSHt/kachcha/kaj KHulq/kaRa/
   khurdura/naa ham waar

rough-rider: n. chaabuk sawaar   
   
roughly: a. andaazan/taqriiban

roughness: n. an ghaR pan/duruSHti

round:  v.t. khus phusaana

round:          a. aaftaabi/gol/moTa/mudawwar/taqriiban

round:          n.      gird

roundel: n. daa'erah

roundness:      n.      golaa'i

roup:  v.t. niilaam karna

rouse:  v.t. Haa'el hona/haejaan paeda karna/Haraj karna/
   jagaana/joSH dilaana/sulgaana

rousing: n. bey daari/Hal chal 

rout:  n. aaSHob/GHallah/haziimat(f.)/jam ghaT/
   SHaGHab/SHikast(f.)
   
rout:  v.t. khod nikaalna

route:  n. raah

routed:  a. SHikast KHurdah

routine: n. âadat/asluub/bañdha Taka/ma^muul

routinely: adv. âadatan/ma^muulan

rove:           v.t.    phirna

rove:  v.i. aawaarah gardi karna/qazzaaqi karna

rover:  n. Daaku/raeh zan/qazzaaq

row:  n. paTTi/qataar(f.)/saf(f.)/satr(f.)/taañta(m.)

row:  v.t. (naa'o) kheyna

row:  n. futuur/jhagRa/jhaT paT/laRaa'i/SHaGHab/
   udham

rowdy:  n. jhagRaalu/pur SHor

royal:          a.      baad SHaahi/SHaahi

rub:  v.t. ghisaa'i karna/ghisna/maaliSH karna/ragaRna

rub:  v.i. ghis jaana/ghisna

rubbing: n. maaliSH(f.)/ragaR(f.)

rubbish: n. aaKHor/allam GHallam/gañdgi/HaSHw/îllat/kachra/
   kañkar patthar/KHaaSHaak/KHas/KHuraafaat/kuuRa

rubric:  n. surKHi

ruby:           n. yaaquut

ruck:  n. jhurri/SHikan/taeh

ruck:  v.i. zamiin par baeThna

ruck:  n. añbaar/Dheyr/puSHtaarah

ruckus:  n. fasaad/hañgaamah

rud:  n. laali/rañgat/surKHi

ruddiness: n. laali

ruddy:  a. laal/surKH maa'el

rude:           a.      bey adab/bey tamiiz/beyñDa/duruSHt/
   gustaaKH/kaj KHulq/kaRa

rudeness:       n.      gañwaar pan/gustaaKHi

rudiment: n. asl/ibtida/paehla usuul

rudimental: a. ibtidaa'i

rudimentary: n. bunyaadi/ibtidaa'i

rue:  n. afsos/GHam/pach taawa

rueful:  a. afsurdah/bad Haal

rufescent: a. surKH maa'el

ruff:  n. chuñnaT/jhaalar

ruff:  n. haejaan

ruffian: n. GHuñDa/KHabiis

ruffle:  v.t. bal Daalna/gaR baR karna/hañgaamah karna/
   SHikan Daalna

ruffle:  n. SHikan

ruffle:  v.i. akaR dikhaana/kaSH makaSH karna/naKHrah karna

rug:  n. dari/qaaliin/sajjaadah

rugged:  a. gañwaar/khurdura/kuDhab/naa ham waar

rugose:  a. jhurri daar

ruin:           n.      asar/bar baadi/fana/halaakat/khañDar/
   itlaaf/safaa'i/wabaal/wiiraani/zarar

ruin:           v.t. bar baad karna/bigaaRna/Dubona/KHaraab karna/
   safaa'i karna/tabaah karna/ujaaRna

ruination: n. bar baadi/KHastahgi(f.)

ruined:         a. abtar/bar baad/bigaRna/KHaraab/mismaar/
   paa maal/tabaah/ujaaR/wiiraan

ruining: n. luTTas

ruins:          n.      aasaar

rule:           n. dastuur/Hukuumat/kulliyah/qaa^edah/qaanuun/raaj/
   rasm/reyaasat/saltanat/usuul/zaabitah

rule:  v.t. Hukuumat karna/raaj karna

ruler:          n. Haakim/Hukm raan/paad SHaah/saaHab/waali

ruling:         a. Hukm raan

rum:  a. anokha/bey Dhañga

rumble:  v.i. gaR gaRaana

rumble:  n. ghaR ghaRaahaT

ruminant: n. jugaali karney waala jaan war

ruminate: v.t. jugaali karna/soch bichaar karna

rumination: n. inhemaak/isteGHraaq/jugaali/soch bichaar

rummage: n. afwaah/talaaSHi

rumour:         n. aawaazah/afwaah/charcha/dhuum/KHabar/SHohrat

rump:  n. puTTha

rumple:  n. SHikan(f.)

rumpus:  n. afra tafri/hañgaamah/udham

run:  v.i. baehna/bhaagna/chalna/dauRna/lapakna/rapaTna

run:  v.t. bhagaana/chalaana/dauRaana/lapkaana/rapTaana 
 
run away:               bhaagna/bhaag jaana/nikal bhaagna/
   puSHt dikhaana

run-away: n. bhagoRa

run down:  lattey leyna

run into:               muD bheyR hona/Takraana

runner:  n. dauRney waala/paek

running:        a. naehta hu'a/jaari/masruuf

rupture: n. chaKH(f.)/KHalal(m.)

rural:  n. deyhi/qasbaati/zaraa^ati

ruse:  n. chaal(f.)/makkar(m.)/tarkiib(f.)

rush:  v.t. jaaldi karna

rush:  n. maara maar

rush:  n. muuñjh

rush in: v.i. ghusna

russet:  a. surKHi maa'el bhuura

rust:  n. zañg

rustic:  a. jaañglu/qasbaati

rustle:  v.i. khaR khaRaana

rusty:  a. zañg aaluud

ruth:  n. afsos/GHam/Haef/tars

ruthful: a. GHamgiin/paSHeymaan/raHiim

ruthless: a. bey raeHm

ruthlessness: n. bey raeHmi

rutilant: a. chamkiila

rythm:  n. tarañnum

No comments:

Post a Comment

ഉറുദു ഗുൽസാറിന് ജ്ഞാന പീഠപുരസ്കാരം !!

ഡോ . കമറുന്നീസ.കെ ഉർദു വകുപ്പ് മേധാവി, ശ്രീശങ്കരാചാര്യ സംസ്കൃത സർവ്വകലാശാല - കാലടി ഉർദു കവിതയ്ക്ക് പുതിയ മാനം നൽകിയ ഇന്ത്യയിലെ ...